Stres ve Cilt İlişkisi

Beyin ve cilt arasındaki karşılıklı ilişki

Beyin ve cilt arasındaki bağlantıyı daha önce fark etmiş olabilirsiniz. Hiç o kadar gergin oldunuz mu ki kızardınız ya da terlediniz? Eğer öyleyse, bu kısa süreli bir stres tepkisidir.

Ancak bilim, psikolojik veya çevresel stres faktörlerine tekrar tekrar maruz kalmanın cildinizde kalıcı etkiler yaratabileceğini ve genel sağlığınızı olumsuz etkileyebileceğini gösteriyor. Beyin-cilt ekseni, psikolojik stresin beyinden cilde ve tam tersi şekilde aktarılabildiği, birbirine bağlı çift yönlü bir yoldur. Stres, vücudun strese verdiği tepkiyi yöneten hipotalamus-hipofiz-adrenal (HPA) eksenini tetikler.

Bu durum, kortizol ve katekolaminler gibi stres hormonlarının üretimine yol açar; bu hormonlar, bağışıklık hücrelerini kan dolaşımından cilde yönlendirebilir veya ciltteki proinflamatuar hücreleri uyarabilir. Mast hücreleri, beyin-cilt ekseninde önemli bir rol oynayan ve kaşıntı gibi cilt sorunlarına katkıda bulunan bir tür cilt hücresidir. Bu hücreler kortizol hormonuna yanıt verirler.

Cilt, sürekli olarak dış dünyaya maruz kaldığı için diğer organlara göre çevresel stres faktörlerine daha hassastır ve bu stres faktörlerine yanıt olarak stres hormonları üretebilir. Örneğin, cilt ultraviyole ışık ve sıcaklığa tepki olarak stres hormonları üretir ve bu sinyalleri beyne geri gönderir. Bu nedenle, psikolojik stres faktörleri ciltteki strese katkıda bulunabilirken, çevresel stres faktörleri de cilt yoluyla psikolojik strese katkıda bulunarak bir stres döngüsü oluşturabilir.

Stres cildinizi başka nasıl etkileyebilir?

Sağlıklı bireyler üzerinde yapılan klinik çalışmalara göre, psikolojik stres cildin nemi tutan ve zararlı mikroplara karşı koruma sağlayan en üst tabakası olan epidermal bariyeri bozabilir ve onarımını geciktirebilir. Sağlıklı bir cilt için sağlam bir epidermal bariyer şarttır; bu bariyerin bozulması ciltte tahrişe ve egzama, sedef hastalığı gibi kronik cilt sorunlarına yol açabilir. Psikososyal stresin bu rahatsızlıkların alevlenmesine neden olduğu küçük gözlemsel çalışmalarda doğrudan ilişkilendirilmiştir.

Akne atakları da stresle ilişkilendirilmiştir, ancak bu ilişkinin tam olarak anlaşılması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Stresin olumsuz etkileri saç üzerinde de gözlemlenmiştir. Telogen effluvium olarak bilinen yaygın bir saç dökülmesi türü, psikososyal stres tarafından tetiklenebilir ve saçın büyüme evresini durdurabilir.

Stres, fareler üzerinde yapılan çalışmalarda saç beyazlamasıyla da ilişkilendirilmiştir. Araştırmalar, yapay stresin norepinefrin adı verilen bir katekolaminin salınımını uyardığını, bu hormonun da saç kökündeki pigment üreten kök hücreleri tüketerek saçın beyazlamasına yol açtığını göstermiştir.

Bu durumla nasıl başa çıkabilirsiniz?

Stres seviyelerini azaltmak teorik olarak cilt üzerindeki zararlı etkileri hafifletebilir; ancak, stres azaltıcı müdahalelerin etkinliğine dair sınırlı veriler mevcuttur. Meditasyonun, düzenli olarak uygulandığında, genel katekolamin seviyelerini düşürebileceğine dair bazı kanıtlar bulunmaktadır. Benzer şekilde, meditasyon ve rahatlama tekniklerinin sedef hastalığına iyi geldiği gösterilmiştir.

Bu tekniklerin diğer cilt rahatsızlıklarındaki etkisini anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Dengeli bir diyet ve egzersiz gibi sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları, vücuttaki stres hormonlarını düzenlemeye yardımcı olabilir ve bu da cilt ve saç sağlığı üzerinde olumlu etkiler yaratabilir.